Depremin şiddetini ölçen aletin adı nedir
Depremin şiddetini ölçen alete sismograf veya depremyazar denir.
Sismograf, yer hareketlerini sürekli olarak kaydederek yer sarsıntılarının büyüklüğünü, süresini, merkezini ve zamanını saptamaya yarayan bir cihazdır. Deprem istasyonlarında kullanılır ve sismik dalgaların titreşimlerini kaydeder. Bu kayıtlar, Richter ölçeği veya Moment Magnitüd ölçeği gibi çeşitli ölçekler kullanılarak depremin büyüklüğünü belirlemek için analiz edilir.
Sismograf, yer hareketlerini sürekli olarak kaydederek yer sarsıntılarının büyüklüğünü, süresini, merkezini ve zamanını saptamaya yarayan bir aygıttır. En basit türü bir ucu dayanaklı, öbür ucunda bir kayıt kalemi bulunan, yay ile desteklenmiş ağırlıklı bir çubuktan oluşur. Herhangi bir sarsıntı anında, üzerindeki ağırlık atıldığından dolayı, çubuğun sabit kalarak diğer bölümlerin salınması ilkesine göre çalışır. Kayıt kalemi, saat ibresi yönünde ağır ağır dönen bir silindir üzerinde sarsıntıları saptar. Günümüzde, gözlemevlerinde daha çok, benzer mekanik düzenekten yola çıkarak salınımları değişik elektronik aygıtlarla yükseltip otomatik olarak saptayan, çok daha duyarlı sismograf türleri kullanılmaktadır. Ölçümler için bir doğrultu boyunca jeofonlar yere 1 metre saplanacak kadar yerleştirilir. Her bir jeofon arasında 1,5-2 metre bırakılır. Daha sonra, en baştaki jeofondan yerin altına titreşim yollanarak diğer jeofonlardan geri dönüş dalgaları ölçülür. Geri gelen s-p dalga boylarına göre zemin sınıflandırılır.
Sismograflar, farklı türlerde olabilir:
- Mekanik sismograflar: En eski sismograf türüdür. Bir sarkaç ve yazıcı kullanarak yer hareketlerini kaydederler.
- Elektromanyetik sismograflar: Mekanik sismograflara göre daha hassastırlar. Yer hareketlerini elektrik sinyallerine dönüştürerek kaydederler.
- Dijital sismograflar: En modern sismograf türüdür. Yer hareketlerini bilgisayar tarafından işlenebilen dijital sinyallere dönüştürerek kaydederler.
Sismograflar sayesinde, depremler hakkında çok önemli bilgiler edinebiliriz. Bu bilgiler, depremlere karşı hazırlıklı olmamızı ve can ve mal kayıplarını en aza indirmemizi sağlar.
