Tarihin en büyük finansal suçlarından birini işlemekten suçlu bulunmasından yaklaşık beş ay sonra, Sam Bankman-Fried’in Perşembe günü Manhattan federal mahkemesine dönmesi ve onu önümüzdeki yarım yüzyıl boyunca hapse gönderebilecek bir cezaya çarptırılması bekleniyor.
Mahkumiyet kararına itiraz eden Bankman-Fried’in cezaevine gireceği açık. Ancak, cezanın süresi tamamen New York Güney Bölgesi Yargıcı Lewis Kaplan’ın elinde.
Savcılar 40-50 yıl için bastırıyor. Bu ay 32 yaşına giren Bankman-Fried’in avukatları, bunu “ortaçağdan kalma… hapiste ölüm cezası önerisi” olarak nitelendirerek karşı çıktılar. Şiddet içermeyen, ilk kez suç işleyen biri için en fazla altı buçuk yıllık bir hapis cezasının uygun olduğunu söylüyorlar.
Kaplan, savcıların bile gereksiz yere sert bulduğu 100 yıl önerisinde bulunan Denetimli Serbestlik Departmanı’nın tavsiyelerinin yanı sıra bu önerileri de değerlendirecek. Kendi değerlendirmesinde Bankman-Fried’in yaşı ve eski kripto milyarderinin daha fazla suç işleme olasılığının olup olmadığı gibi bir dizi başka faktörü de göz önünde bulundurabilir.
New York’taki hukuk firması Moses Singer’ın ortağı Howard Fischer, “Yargılamanın bu yarı-bilimsel tarzda yapıldığı iddiası var,” dedi. “Gerçek şu ki, yargılama yönetmeliklerinin bir mahkemenin kullanmasına izin verdiği muazzam bir özgürlük alanı var.”
Yargılama sırasında, avukatlar genellikle jüri önünde hangi konuların tartışılmasına izin verileceği konusunda katı emirlere sahiptirler. Yargılama, her iki tarafın da hakimin önünde davalarını savunmak için kapsamlı argümanlar sunmalarına izin verilen çok daha akıcı bir süreçtir.
Savcılar bu ayın başlarında 116 sayfalık bir ceza notu sunarak, Bankman-Fried’in cezasının “suçlarının olağanüstü boyutlarıyla orantılı” olması gerektiğini savundular. Ayrıca savunmanın Bankman-Fried’in hayır işlerine derinden önem verdiği ve başkalarına yardım ettiği yönündeki iddialarına da karşı çıktılar.
Savcılar notlarında, “Rahat bir yetiştirme tarzı, MIT eğitimi, finans alanında prestijli bir kariyer başlangıcı ve yeni bir girişim için değerli bir fikir gibi avantajlarla Bankman-Fried, ceza talebinde özetlediği… fedakar bir hayatı sürdürebilirdi. Ancak bunun yerine, son yıllardaki hayatı eşsiz bir açgözlülük ve kibir, hırs ve gerekçelendirme; flört etmek, risk almak ve diğer insanların parasıyla tekrar tekrar kumar oynamaktan ibaretti.” ifadelerini kullandılar.
Bankman-Fried’in yargılanması için tuttuğu avukat Marc Mukasey, hükümetin notunu “rahatsız edici” olarak nitelendirdi ve hükümeti Bankman-Fried’i “ezmeye” çalışmakla suçladı.
Mukasey, “Şiddet içermeyen bir suçtan hüküm giymiş, 40-50 yıl hapis cezasına çarptırılmış ve serbest bırakılan bir federal sanık henüz tespit edemedik – belki de mahkumlar her yıl hapis için iki yıllık bir ömür beklentisi düşüşüne maruz kaldıkları için,” yazdı. “Sam’i bu şekilde ezmek gereksiz.”
Yargılama Öncesi Davranış
Finansal suç davalarındaki savunma avukatları, müvekkillerine genellikle başlangıçta imajlarını düzeltmeleri için tavsiyelerde bulunuyor; kiliseye veya tapınağa gidin, boş zamanınızı bir aşevinde gönüllü olarak geçirin, sonunda sizi daha olumlu bir ışıkta gösterecek faaliyetlere katılın.
Aralık 2022’de ev hapsine alınan ve Kaliforniya’nın Palo Alto kentindeki ailesinin evinde yaşamaya zorlanan Bankman-Fried için bu seçenekler mümkün değildi. Ancak yargılamanın öncesinde, Bankman-Fried defalarca kefalet sınırlarını zorladı. Basına açıklamalar yapmak ve eski kız arkadaşı Caroline Ellison’ın özel yazılarını yayınlamak bu sınırları zorlamaya örnek olarak gösterilebilir.
Ağustos 2023’te Yargıç Kaplan, savcılarla aynı görüşte olup Bankman-Fried’in kefaletini iptal etti. Bu durum Bankman-Fried’i Brooklyn’deki sorunlu Metropolitan Tutuklama Merkezi’ne gönderdi.
Fischer, davranışlarının cezalandırma sırasında Bankman-Fried’e musallat olabileceğini söyledi. “Bankman-Fried’e zarar veren şey, yargılama öncesi davranışları. Ceza adalet sisteminin normlarını hiçe sayması oldukça şok edici.”
Ellison ve diğer birkaç eski yönetici, benzer federal suçlamaları kabul etmeleri ve savcılarla işbirliği yapmaları karşılığında Bankman-Fried aleyhine ifade verdi. Bankman-Fried’den sonra cezalandırılmaları bekleniyor.
FTX Zararının Hesaplanması
Tartışmalı bir alan, Kasım 2022’de neredeyse bir gecede çöken Bankman-Fried’in artık kullanılmayan kripto borsası FTX’in müşterilerinin paralarının donmasıyla oluşan zararların hesaplanması.
Genellikle finansal suçlarda, mali kayıp ne kadar büyük olursa, ceza da o kadar uzun olur. 20 milyar dolarlık yıllara yayılan bir Ponzi planının beyni olan Bernie Madoff, 2009 yılında hakimin “zamanımızın en korkunç finansal suçlarından biri” olarak nitelendirdiği eylemleri sebebiyle 150 yıl hapis cezasına çarptırılmıştı.
Bankman-Fried davasındaki savcılar, toplam zararı “muhafazakâr bir şekilde” – müşteri fonlarını ve FTX’deki yatırımcıların zararlarını ve aynı zamanda çöken kardeş ticaret evi Alameda Research’e borç verenlerin kayıplarını da içeren – 10 milyar dolardan fazla olarak hesaplıyor.
Ancak FTX’in çöküşünden bu yana, kripto para varlıklarının değeri arttı ve on binlerce müşterinin zararlarının tazmin edilebileceği ihtimalini ortaya çıkardı. Savunma, bu durumu daha hafif bir ceza için kullanıyor.
Mukasey geçen ay mahkemeye sunduğu bir dosyada, “Hükümetin itirazında alıntılanan her mağdur, faiziyle birlikte dolar başına 100 sent alacak.” ifadelerini kullandı.
Kayıp miktarı Kaplan’ın cezalandırmada dikkate alması adilane. Ancak hukuk uzmanları, FTX müşterilerinin %100’ü paralarını geri alsa bile, bunun yargıcı Bankman-Fried’i hafif cezalandırmaya ikna etmeyeceğini söylüyor.
Fischer, “Sanki ‘Evet, bütün bu parayı çaldım… ama beş tane de piyango bileti aldım ve ne oldu bilin? İçlerinden biri kazandı, yani sonuçta zarar yok’ demek gibi bir şey,” dedi.
FTX’in çöküşünün ardından yönetimi devralan iflas uzmanı John Ray de “müşterilere, borç verenlere ve yatırımcılara verilen zarar sıfırdır” çünkü para “kaybolmadı” şeklindeki savunmanın iddiasına tepki gösterdi.
Ray, geri dönüş değerinin “kesinlikle garanti edilmediğini” vurguladı ve böyle bir değerin, ekibinin “Bay Bankman-Fried’in yayılan suç teşkilatının enkazını kazma” çalışmaları olmadan var olmayacağını sözlerine ekledi.
Ray geçen hafta mahkemeye gönderdiği bir mektupta, Bankman-Fried’in arkasında bıraktığı FTX’in “ne solvent ne de güvenli” olduğunu söyledi.
